خواص گیاه یونجه

(Alfalfa)

یونجه گیاهی است علفی و چند ساله که ارتفاع آن تا یک متر می‌رسد. برگ‌های آن دارای سه برگچه می‌باشد. برگچه های نوک تیز، سبز رنگ و بیضی شکل است.

گل‌های یونجه به شکل سبز و به رنگ بنفش تیره یا آبی روشن است.

میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچک‌تر از آن می‌باشد.

یونجه ریشه ای بسیار عمیق دارد و ریشه آن تا سه متر به داخل زمین نفوذ می‌کند و بنابراین منبع ویتامین‌ها و مواد معدنی است که از خاک می‌گیرد.

تاریخچه

یونجه از زمان‌های بسیار قدیم در ایران کشت می‌شده است و در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح از یاران به یونان برده شد و در قرن هفتم بعد از میلاد به اروپا راه یافت.

یونجه در ایران در مناطق مرکزی و جنوبی به مقدار بسیار زیاد کشت می‌شود. زنبور عسل گل یونجه را دوست دارد و از آن شهد زیادی به دست می‌آورد و تبدیل به عسل می‌کند. پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهارپایان بوده ولی در حال حاضر به علت دارا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می‌رسد.

ترکیبات شیمیایی

یونجه سرشار از ویتامین‌های A، C، E، K می‌باشد. مقدار ویتامینC آن 2 برابر جعفری و 4 برابر لیموترش است و ویتامین آن از شب کوری جلوگیری می‌کند.

یونجه همچنین مقداری ویتامینD داشته و سرشار از ویتامین K است که خوردن آن از خونریزی جلوگیری می‌کند و پخته آن برای رفع یبوست مفید است. ضماد پخته یونجه روزی 2 بار جهت رعشه مفید است.

همچنین دارای آمیلاز که آنزیم مخصوص هضم مواد نشاسته‌‎ای است می‌باشد. آنزیم‌های بسیاری در یونجه یافت می‌شود، به عنوان مثال می‌توان از امیلاز، اینورتاز، و پکتیناز نام برد. یونجه دارای حدود 20 درصد پروتئین می‌باشد.

اسیدآمینه‌های موجود در یونجه عبارتند از: لیزین، آرژنین، هیستیدین، آدنین، فنیل‌آلانین، آسپاراژین و سیستین.

یونجه دارای اسید فسفریک نیز هست یونجه همچنین دارای منیزیم، آهن و مقدر جزئی ارسنیک و سیلیس است بنابراین یونجه از نظر مواد غذایی بسیار قوی است و غذای خوبی برای انسان و حیوانات است.

خواص داروئی  

یونجه از نظر طب قدیم ایران گرم است. البته تازه‌ی آن گرم و تر و خشک شده‌ی آن گرم و خشک است.

1- یونجه از این نظر که دارای بسیاری از مواد معدنی می‌باشد شیره‌‎ی آن برای بچه‌هایی که در حال رشد هستند و استخوان‌بندی محکمی ندارند، بسیار مفید است. حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه‌ها می‌فروشند که آن را می‌توان تحت نظر پزشک برای بچه‌های شیرخوار مصرف کرد.

برای تهیه شیره یونجه باید مقدار 300 گرم یونجه را در یک لیتر آب ریخت و آن را جوشانید تا مقدار آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آن را صاف کرده و مقدار کمی عسل به آن اضافه کنید که به صورت شربت در آید.

مقدار مصرف برای کودک 200 گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود 50 گرم می‌باشد که می‌توان با اجازه‌ی پزشک به شیر آن‌ها اضافه نمود. اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می‌توانند از این شیره استفاده کنند.

2- یونجه ملین است.

3- یونجه دو برابر اسفناج، آهن دارد بنابراین خون‌ساز است و برای کسانی که به کم خونی مبتلا هستند مفید است.

4- یونجه به علت دارا بودن ویتامین D برای درمان بیماری راشیتیسم به کار می‌رود.

5- عوارض کمبود ویتامین ث با خوردن یونجه از بین می‌رود.

6- یونجه‌ی تازه در بسیاری از کشورها مانند چین و روسیه و آمریکا به مقدار زیاد به جای اسفناج مصرف می‌شود.

7- یونجه را در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه‌ها به صورت پودر، کپسول و قرص به فروش می‌رسانند. مقدار مصرف آن سه قرص در روز است.

8- با همه‌ی مزایایی که یونجه دارد در خوردن تازه آن نباید زیاده‌روی کرد زیرا بسیار نفاخ است و حتی حیواناتی که به مقدار زیاد از آن می‌خورند به علت گاز زیاد ممکن است تلف شوند.

9- ضماد پخته یونجه را اگر روزی چند بار روی اعضایی که رعشه دارند بگذارید آن‌ها را شفا می‌دهد.

10- تخم یونجه قاعده آور است و برای این منظور تخم یونجه را به صورت دم کرده مصرف کنید.

11- دم کرده یونجه درمان اسهال است.

12- برای نرم کردن سینه و تسکین سرفه روزی 2-3 فنجان دم کرده تخم یونجه را مصرف کنید.

13- برای درمان لقوه و رعشه تخم یونجه را در روغن زیتون بریزید و مدت یک هفته جلوی آفتاب بگذارید سپس آن را صاف کنید و روزی چند قاشق از آن را بخورید و همچنین روی اعضایی که رعشه دارند بمالید.

14- یونجه حاوی مقدار زیادی ویتامین است. کوبیده آن زخم را به سرعت التیام داده و از خونریزی جلوگیری می‌کند.

15- یونجه را به صورت تازه و یا جوانه آن را با سالاد میل کنید. جوانه یونجه را به صورت بسته بندی شده می‌توانید از سوپرمارکت ها خریداری کنید.

مضرات

مضرات خاصی برای آن بیان نشده است اما مصرف یونجه در بعضی از نوزادان ممکن است باعث مشکلات پوستی، مشکلات روده‌ای – معده‌ای و بالا رفتن اورات سرم شود.

ترک اعتیاد با یونجه

روش پزشکان قدیم ایران در معالجه اعتیاد، ساختن داروهایی بود که معتاد را نسبت به خود اعتیاد متنفر و حساس می‌کرد و برای این کار معمولاً از تعفن یونجه، افسنتین و چند گیاه دیگر استفاده می‌کردند. اخیراً داروسازان سنتی هند از این روش استفاده می کنند. 

این روش سابقاً در ایران برای درمان اعتیاد به الکل بود، اکنون برای معالجه معتادان به تریاک و سیگار و حتی هروئین به کار رفته و نتایج عالی داده است.