بزرگنمایی واقعی تلسکوپ چقدر است؟

در بعضی از این تبلیغات‌ها می‌نویسند: تلسکوپ با بزرگنمایی بیش از 500برابر و بدین وسیله می‌خواهند وانمود کنند هر چه قدرت بزرگنمایی تلسکوپبیشتر باشد، آن تلسکوپ بهتر است. اما این قضیه حقیقت ندارد. برعکس، از نظرمتخصصین بزرگنمایی مهمترین خصوصیت یک تلسکوپ نیست. به طور نظری، تلسکوپ‌هارا می‌توان طوری ساخت که بزرگنمایی بسیار زیادی داشته باشند اما برای بدستآوردن بیشترین بزرگنمایی تلسکوپ باید این نکته را در نظر داشت که تصویربدست آمده باید واضح و از کیفیتی قابل قبول برخوردار باشد. این در صورتیاست که به ازای هر 5/2 سانتی متر قطر شیئی تلسکوپ نباید بیش از 50 برابربزرگنمایی به دست آورد. پس بهترین بزرگنمایی قابل قبول برای یک تلسکوپ 3اینچی (75 میلیمتری) 150 برابر است. استفاده از بزرگنمایی‌های بیشتراستفاده از چشمی‌های با فاصله کانونی کم) تصویری نا واضح و مات به دستخواهد داد. البته داخل مجله نجوم و کتاب نجوم به زبان ساده اثر مایر دگانی نوشته شده هر اینچ 25 برابر یا برای وضوح بهتر هر اینچ 10 برابر.

بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی:

 فاصله کانونی شیئی / فاصله کانونی چشمیm =

 مشخصه اصلی یک تلسکوپ چیست؟

موضوع مهم در خریدن تلسکوپ قضیه قطر عدسی شیئی و تفکیک نور های رسیده و وضوح تصویر است . هر چه قطر عدسی شیئی بزرگتر باشد ، نور گرفته شده بیشتر و وضوح تصویر بیشتری خواهید داشت.پس اگر می خواهید تلسکوپی با وضوح بیشتر داشته باشید باید قطر عدسی شیئی بیشتری داشته باشید و هر چه قدر قطر عدسی بیشتر باشد قدرت بزرگ نمایی هم بیشتر می شود پس برای خریدن یک تلسکوپ باید به عدسی شیئی اون توجه کرد

توان تفکیک، یعنی اینکه تلسکوپ جزئیات جرم مورد رصد را چقدر تفکیک می کند. در نور زرد-سبز (میانه طیف مرئی)، توان تفکیک بر حسب ثانیه قوس از رابطه زیر حساب می شود

عدد 5/12 تقسیم بر قطر شیئی = توان تفکیک ( a )

توان جمع آوری نور با مجذور قطر عدسی شیئی متناسب است. اگر قطر شیئی یک عدسی 2 و دیگری 4 باشد میزان جمع آوری نور در عدسی با قطر 4، چهاربرابر عدسی 2 است.

توان جمع آوری نور = ( ²(6 /  قطر شیئی)

2^2=4      4^2=16    16/4=4

قطر مردمک چشم در هنگام شب تقریباً 6 میلیمتر است. پس تلسکوپی با قطر 24 میلی متر (4 برابر قطر چشم)، 16=4² بار بیشتر از چشم نور جمع آوری می کند. تلسکوپ 48 میلی متری، 64 بار بیش ازچشم نور جمع می کند

بسمی توان نتیجه گرفت که یکی از مهمترین شاخص ها برای خرید تلسکوپقطر عدسی شیئی آن است که هم بر روی بزرگ نمایی و هم بر روی وضوحتاثیر گزار است

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت فاصله کانونی در تلسکوپ ها است. فاصله های کانونی پایین از 400 تا 700 دارای بزرگ نمایی کم ولی دید زیاد می باشند و نوع 1300 تا 3000 دارای بزرگنمایی زیاد و دید کم هستند .

چند اصطلاح دیگر که باید در خرید تلسکوپ به اون توجه داشته باشید

عدد 5/12 تقسیم بر قطر شیئی = توان تفکیک ( a )

نسبت کانونی یا عدد f عبارت است از : فاصله کانونی / قطرعدسی

بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی

دوربین های تک یا دوچشمی

دوربین های تک یا دوچشمی که اغلب مورد استفاده شکارچیان است یکی از راحت ترین، با صرفه ترین و شاد واجب ترین وسیله ای است که حداقل برای شروع یادگیری منظره آسمان و صورفلکی به کار می آید. این دوربین ها میدان دید وسیعی دارند. البته عیب عمده این دوربین ها بزرگنمایی ثابت آن ها است، چون چشمی آن ها قابل تعویض نیست. عیب عمده دیگر این دسته از دوربین ها مشکل استقرار آن ها است. اغلب دوربین های تک چشمی روس سه پایه نصب نمی شوند و نگه داشتن دوربین های دو چشمی دردسرهای فراوان دارد. به رغم میدان دید زیاد این دوربین ها، حتی با وجود ساخت پایه ای برای رفع اشکال استقرار آن ها، هنوز مشکل ردیابی اجرام باقی است. با همه این ها، هنوز دوربین های تک چشمی و دوچشمی یکی از ابزارهای لازم برای هر اخترشناس حرفه ای و آماتور است و تازه، عیوب آن به قیمت کم شان می ارزد.

کدام تلسکوپ، شکستی، بازتابی یا اشمیت-کسگیرن؟

معمولاً تلسکوپ‌ها را به دو نوع اصلی شکستی و بازتابی تقسیم می‌کنند. در تلسکوپ شکستی از یک عدسی برای جمع آوری و کانونی کردن نور استفادهمی‌شود. در تلسکوپ بازتابی یک آینه مقعر نور را کانونی می‌کند. هر دو برایرصد مناسبند. اما هر کدام مزایایی خاص دارند. تلسکوپ‌های بازتابی اغلبگشودگی زیاد دارند، اما نسبتاً ارزان هستند. (قیمت یک بازتابی 4 اینچی ویا 100 میلی متری تقریباً 200 تا 300 هزار تومان است در حالی که بهای یکشکستی با همین قطر حدود 400 تا 500 هزار تومان است.

با وجود این تلسکوپ‌های شکستی معمولاً تصاویری واضح تر نسبت بهتلسکوپ‌های بازتابی به دست می‌دهند. منجمان آماتوری که می‌خواهند جزئیاتسطح سیارات را نگاه کنند از تسلکوپ شکستی، و آنهایی که می‌خواهند به اجرامکم نور مثل سحابی‌ها و کهکشان‌ها نگاه کنند از تلسکوپ بازتابی استفادهکنند

.

نوع سومی هم از تلسکوپ‌ها به بازار آمده‌است که تقریباً ترکیبی از ایندو نوه به نام کاتادیوپتریک که در آنها از آینه مقعر به عنوان شیئی و ازیک عدسی تصحیح کننده در جلوی لوله تلسکوپ استفاده می‌شود. به این نوعتلسکوپ اشمیت-کاسگرن هم گفته می‌شود. حسن این نوع تلسکوپ‌ها در آن است کهمعمولاً طول لوله تلسکوپ کمتر است و عدسی ابتدای لوله نقش تصحیح کنندهپرتوهای نور را دارد. این مدل‌ها هم محسنات تلسکوپ‌های بازتابی و هم شکستیرا دارا است و حجم کم آنها حمل و نقل شان را ساده می‌کند. اما قیمت آنهاکمی گران است. دو تولید کننده عمده این تلسکوپ‌ها، شرکت Celestron و دیگری Meade است. تلسکوپ‌های شرکت Celestron از نظر اپتیکی از شرکت Meade پیشیگرفته‌است. اما شرکت Meade در بخش الکترونیکی تلسکوپ از مرغوبیت بیشتریبرخوردار است.

همان طور که دیدید تلسکوپ های عدسیدار دارای شفافیت بالا تری نسبت به نوع آینه دار خود دارد ولیدارای گشودگی کمتری نسبت به نوع آینه ای دارند به همین دلیل برایخرید تاسکوپ باید هدف خود را ازمشخص کنید . اگر می خواهید به مشاهده سیارات نزدیک و سطح این سیارات اقدام کنیدنیاز به تلسکوپی دارید که دارای شفافیت بالا باشد برای دیدن سیارات نزدیک نیاز به گشودگی بالا نیست پس برای مشاهده سیاراتنزدیک باید از نوع تلسکوپ های شکستی استفاده نمود البته نباید اینتصور را کرد مه همیشه این نوع تلسکوپ مناسب است بلکه مقایسه ما بیندو تلسکوپ نسبتا متشابه است

برای دیدن سحابی ها و اجرام دور دست به خاطر کم بودن نور آنها باید از تلسکوپی استفاده کرد که دارای جمع آوری نور زیاد باشد که از بین این دو تلسکوپ ، در صورت شبیه بودن به هم نوع انعکاسی آن مناسب تر است.

پس:

شکستی: استفاده از عدسی .  تصویر واضح تر  .  برای دیدن سطح سیاره ها مناسب است

انعکاسی:  استفاده از آینه . ارزان تر . گشودگی زیاد . برای دیدن اجسام دور مناسب است